Sosyal Emniyet Kurumu (SGK),çalışırken hastalanan ve çalışma gücünü kaybeden sigortalılara malul aylığı bağlıyor. Malul aylığı, hastalık çeşitlerine göre evvelce 12 ay ile 24 ay arasında değişiyor. Tedavi ardından çalışma gücünde kayıp seviyesi yüzde 60’ın üstünde olursa, bu hal devam ettiği prosese malûl aylığı bağlanır. habertürk’ten Ahmet Kıvanç, malûl aylığına dair merak edilenleri yazdı.Kamuoyunda malûl aylığı, engelli aylığı ve iş göremezlik geliri fazlalıkla birbiriyle karıştırılıyor. Malûl aylığı, çalışırken ağır tedavi gerektiren hastalık geçirenlere ödeniyor. Ödeme, malûliyet devam ettiği prosese yapılıyor. Sigortalı olarak çalışmaya başlamadan evvelce engelli olan şahıslara malûl aylığı bağlanmıyor. Sigortalı çalışmaya başladıktan evvelce ya da sonra engelli olanlar, belli koşulları yerine getirdiklerinde yaşa bakılmaksızın emekli olma hakkından faydalanıyor. Çalışırken ortaya gelen iş kazası ve meslek hastalığı neticesi çalışma gücünü en az yüzde 10 kaybedenlere de devamlı iş göremezlik geliri bağlanıyor.Maluliyet zamanı ilaveten belirtilmeyen bütün kanser hastalıklarında, tanı konulduğu tarihten itibaren bir sene içersinde başvurmak şartıyla 18 ay vakit ile maluliyet aylığı bağlanıyor. Bazı hastalıklarda ise 12 ya da 24 ay vakit ile aylık bağlanabiliyor. Kemik iliği nakli yapılanlar 12 ay, kan kanseri tedavisi görenler ve verem hastaları 24 ay malûl aylığı alabiliyor. Bu vakitler, tedavisi tamamlanamayanlar amacıyla, rapor alabilmek amacıyla uzatılabiliyor. Kanser ve organ naklinin yanı sıra çalışmaya imkân vermeyen kalıtsal hastalıklar, diyabet, MS, parkinson, alzheimer, demans, sara ve birtakım psikiyatrik hastalıklar, kalp yetmezliği, sindirim sistemi kanamaları, astım, KOAH, uyku bozuklukları gibi hastalıklar amacıyla tedavi döneminde malûl aylığı bağlanabiliyor.Şunu vurgulamakta fayda var. Hastalanan herkes malûl aylığı alamaz. Malûl aylığı bağlatabilmek amacıyla sigortalının ya da işverenin isteği üstüne SGK’nın yetkilendirdiği hastanelerin sıhhat kurullarınca düzenlenecek rapor eder ve dayanağı tıbbî belgeler ile müracaatte bulunmak gerekiyor. İnceleme neticesi çalışma gücünün en az yüzde 60’ını yitirmiş bulunduğu SGK Sıhhat Kurulu’nca belirleme edilen şahıslara malûl aylığı bağlanabilir. BAŞVURU İÇİN GECİKMEYİN Malûl aylığı bağlatabilmek amacıyla, tanı konulduktan itibaren bir sene içersinde müracaatte bulunmak gerekiyor. Mâlul aylığı ödeme zamanı, sıhhat kurulu raporu tarihinden itibaren başlıyor. Dolayısıyla, raporu aldıktan sonra anında SGK’ya başvurmak gerekiyor. Aksi takdirde, gecikilen vakit kadar eksik aylık ödenir. 18 ay malûl aylığı bağlanması olası olan hastalığa yakalanan sigortalı, raporu aldıktan sonra iki ay geç başvurursa, 18 yerine 16 ay vakit ile aylık alabilir. 10 YIL SİGORTA, 1800 GÜN PRİMHastalık nedeniyle malûl aylığı bağlanabilmesi amacıyla en az 10 sene sigortalı olma ve 1800 gün prim ödeme şartı aranıyor. Başkasının bakımına muhtaç halde olan, kendi greksinimlerini karşılayamayan hastalarda on senelik sigortalılık zamanıne bakılmıyor ama en az 1800 gün primlerinin bulunması gerekiyor. Geçici malûl aylığının kalıcı duruma getirilebilmesi amacıyla hastalık bundan dolayı çalışma gücünde en az yüzde 60 seviyesinda kayıp bulunduğuna dair sıhhat kurulu raporu gerekiyor.GÜNÜ EKSİK OLAN BORÇLANABİLİR 1800 prim gününü tamamlayamayanlar, borçlanma hakları varsa, eksik günleri borçlanma yolu ile tamamlayabiliyor. Erkek çalışanlar askerlik, bayan çalışanlar doğum borçlanması yapabilir. KİMLERİN MALÛL AYLIĞI KESİLİR? Sonradan çalışmaya başlayanların malûllük aylığının kesilip kesilmemesi, sigortalının statüsü, aylığın 2008 ekim evveli ya da ardından bağlanması, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya 2008 ekim evveli ya da ardından başlanması gibi hallere bağlı olarak değişiyor.Genel olarak 2008 ekim evvel bağlanan aylıklar ile ilk defa çalışmaya 2008 ekim evveli başlayan 4/a’lıların malûl aylıkları, 4/a statüsünde çalışmaya başladıklarında kesiliyor. Aynı şahıslar BAĞ-KUR’a tabi bir işte ya da kamuda çalışırlarsa malûl aylıkları kesilmiyor. İlk defa çalışmaya 2008 ekim ayı ve ardından başlayan işçi, memur ve esnafın malûl aylığı ise hangi statüde çalışırlarsa çalışsınlar genel olarak kesiliyor. HANGİ HASTALIKLAR İÇİN MALÛL AYLIĞI BAĞLANIYOR Malûliyet aylığı bağlanmasını gerektiren hastalıklar şöyle: – Kanser (Baş ve boyunun yumUşak dokusu, cilt, lenfoma, lösemi, multipl myelom, tükrük bezleri, tiroid bezi, meme, sinir sistemi, akciğer, mide, ince ve kalın barsak, karaciğer, safra kesesi, safra yolları, pankreas, böbrek, mesane, genital yollar, prostat, testis, penis kanserleri) – Epilepsi – Demans – Beyin bütünörleri – Parkinson sendromu – Serebral palsi – Multiple Skleroz (MS) – Zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı) – Şizofreni – Bipolar bozukluk – Görme azlığı – Retina kanamaları – Yardımsız ayakta durmayı engel olan denge bozuklukları ile eş güdümlü işitme kaybı – Anemi – Kol, bacak gibi organ kaybı – Behçet hastalığı – Gastrointestinal kanamalar – Karaciğer sirozu – Karaciğer nakli – Kalp yetmezliği – Kalp kapak hastalıkları – Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları – Solunum sistemi hastalıkları – Kalp nakli – Böbrek nakli – Akciğer nakli – Tüberküloz – AIDS